In Nederland verspillen we jaarlijks 2 miljard kg voedsel én neemt tegelijkertijd de vraag naar voedselhulp toe. Zo ontstond het idee van de sociaal maatschappelijke menukaart; want het moet toch mogelijk zijn om voedselverspilling en een tekort aan voedselhulp bij elkaar te brengen?
In opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit hebben wij in samenwerking met Stichting Samen tegen Voedselverspilling (STV) een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar de sociaal maatschappelijke menukaart.
De Sociaal Maatschappelijke Menukaart wil een structurele en grootschalige oplossing bieden om een brede keuze van gezonde, lang houdbare producten te produceren van overschotten door een uniek partnership van bedrijven en maatschappelijke organisaties. De bedoeling is om verse rest- en bijstromen uit het begin van de keten, die in hun huidige vorm niet bruikbaar zijn voor voedselhulp of de commerciële markt, te verwerken tot lang houdbare, flexibel in te zetten producten. Om hiermee een zekere en aanvullende voedselstroom voor voedselhulp te organiseren, in een groeimodel gekoppeld aan de afzet in de institutionele en commerciële markt. Het is de wens om een financieel gezond business model zonder winstoogmerk te ontwikkelen waarbij partijen samenwerken en transparant zijn over hun kosten.
Sociale Maatschappelijke Menukaart realiseren nog niet haalbaar
Ondanks het feit dat het logisch lijkt om met reststromen producten te maken voor voedselhulp maakt de complexiteit van ons voedselsysteem juist dat het tegenovergestelde waar is. Het haalbaarheidsonderzoek heeft duidelijk gemaakt dat de spelers in de voedselketen het nu niet haalbaar achten de Sociaal Maatschappelijke Menukaart te realiseren.
Op 4 oktober 2022 is er een kamerbrief verschenen over dit onderwerp. Hier staat het volgende in: ‘In het rapport zijn verschillende redenen geïdentificeerd, prijs is één van de belangrijkste. De producten die hieruit ontstaan zijn duurder dan reguliere stromen, het verenigen van voedselhulp en verspilling in deze vorm is voor nu niet opportuun en te complex’. Meer weten? Lees hier het volledige rapport.
Vernieuwen in een complex voedselsysteem
Dit haalbaarheidsonderzoek heeft ons opnieuw doen inzien dat ons voedselsysteem schraal is, er veel harde werkers en concurrenten actief zijn in de markt, dat de marges bescheiden zijn en dat niemand betaalt voor de negatieve gevolgen van de voedselproductie. De ‘pijn’ die dit oplevert wordt nog onvoldoende gevoeld; die komt terecht bij de natuur, het klimaat en volgende generaties.
Om de noodzakelijke vernieuwing van ons voedselsysteem mogelijk te maken moeten we anders denken, anders doen en ons anders organiseren. Een transitie van ons voedselsysteem dus, maar wat zijn logische stappen om hier aan bij te dragen? Hoe gaan we het doen en waar beginnen we?
Wil je hier een keer over doorpraten? Neem contact met ons op.
